နတၳိရဲ႕ ဓမၼပဒ
ပထဗ်ာ ဧကရေဇၨန ၊
သဂၢႆ ဂမေနန ၀ါ ။
သဗၺေလာကာဓိပေစၥန ၊
ေသာတာပတၱိဖလံ ၀ရံ ။
ပါဠိစာေပဟာ ေလးနက္တဲ့ အဓိပၸါယ္ျပည့္၀တဲ့ ေလာကေကာင္းက်ိဳးေ႐ွ႕႐ႈတဲ့ စာေကာင္း ေပမြန္ တစ္ခုပါ။ ဖတ္ မွတ္ ေလာ့လာ႐ံုနဲ႔ သိသာပါတယ္။ မိမိ သူတပါးကို တစ္စိုးတစ္စိမွ် ထိပါးျခင္း မ႐ွိဘဲ မိမိရဲ႕ က်င့္ႀကံႀကိဳးကုတ္မႈအေပၚ မူတည္ၿပီး အက်ိဳးအျမတ္ေကာင္းမ်ား ရႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္ကန္း ယံုၾကည္မႈကို ဖယ္႐ွားၿပီး မိမိရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ စြမ္းအားနဲ႔ လြပ္လပ္ေသာ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားကို ကိုင္စြဲကာ ဘ၀ရဲ႕ ဒုကၡမ်ားကို မေ႐ွာင္တမ္း ရင္ဆိုင္ ႏိုင္ပါတယ္။ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ႔ အျမင္မ်ားနဲ႔ ေလာကရဲ႕ မညီညာမႈေတြ အေျပာင္းအလဲေတြ အ႐ႈပ္အေထြးေတြၾကားမွာ ျငိမ္းေအးစြာ ေနထိုင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တိတိက်က် ေျပာရရင္ ၁၉၈၆/၈၇ မွာ။ ၉တန္း ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ေပ်ာ္စရာအတိပါ။ ပူပင္စရာ မ႐ွိ။ ေက်ာင္းသြား ေက်ာင္းျပန္ စာမွန္မွန္က်က္ ဒါပဲ( ဟိုဟိုဒီဒီ အေလလိုက္ခ်င္တဲ့ စိတ္ တျဖည္းျဖည္း ရင့္လာတာေလးေတာ့ ႐ွိတာေပါ့)။ ေက်ာင္သားတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဘ၀ ျပန္ေတြးၾကည့္ရင္ လြမ္းေမာစရာထက္ မတည္ျငိမ္ေသးတဲ့ သေဘာေတြ ႐ွိေနတာကို ေတြ႕ရမွာပါ။ ဒီအထဲက တစ္ခုကို ေျပာခ်င္လို႔ပါ။ ေက်ာင္းတက္ေနတုန္းမွာ အတန္း အကူးအေျပာင္းမွာ ဆရာ မလာတဲ့ အခ်ိန္မ်ား ႐ွိတတ္ပါတယ္။ အလြန္ ေပ်ာ္ေပါ့။ အဲဒီလို အခ်ိန္ေလးမွာေပါ့….။
ဟိန္း….အသံႀကီးတစ္ခု ၾကားလိုက္ရပါတယ္။ သိလိုက္ပါၿပီ။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ သံစဥ္ တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္း၀န္းထဲမွာ ဒီလို အသံမ်ိဳး ၾကားလို႔ကေတာ့ ေနာက္က်တဲ့ ေျခေထာက္ သစၥာေဖာက္ေပါ့။ ေျပးစမ္း။ ဟုတ္တယ္။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးနဲ႔ ရင္ဆိုင္တိုးမိရင္ မလြယ္ပါ။ အနည္းဆံုး တစ္ခ်က္ေတာ့ အတီးခံရမွာ ေသခ်ာတယ္။ အေၾကာင္းမ႐ွိ အေၾကာင္း႐ွာၿပီး တီးပါတယ္( သားေရကြင္း လက္မွာ ပတ္ထားသည္ကို ေတြ႕၍ အ႐ိုက္ခံရဘူးပါသည္)တမတ္ေစ့ေအာက္ မေရာ့့ေသာ လံုးပတ္ ႐ွိတဲ့ ႀကိမ္လံုးကို လက္ထဲက မခ်ပါ( မတ္ေစ့ မျမင္ဘူး သူမ်ား ခြင့္လႊတ္ပါ)။ သူ႔ အတီးကလည္း စိန္ေဗဒါ ထက္ ျပင္းပါတယ္။
အခုလည္း တုတ္ႀကီးကိုင္ၿပီး စာသင္ခန္းထဲ ၀င္လာပါတယ္။ ေသခ်ာၿပီ။ အတန္းမွာ ဆရာ မ႐ွိတုန္း သူကိုယ္တိုင္ ၀င္ၿပီး သင္မယ္ေပါ့။ ဒါမ်ိဳး မၾကာခဏ လုပ္တတ္ပါတယ္။ သင္ေတာ့လဲ သင္ခန္းစာနဲ႕ ပတ္သက္တာ သင္ခဲပါတယ္။ သင္ခ်င္တာ သင္ၿပီး ဆိုခိုင္းေတာ့တာပဲ။ သူ ပါးစပ္ႀကီး ဟဟၿပီး ဆိုတဲ့အတိုင္း လိုက္ဆိုရပါတယ္။ သူ႔ ပံုက အလြန္ ရယ္ဖြယ္ ျဖစ္ပါတယ္။( အခု စာ႐ိုက္ေနရငး္ မ်က္လံုးထဲ ျပန္ ျမင္ေယာင္ ေနမိပါတယ္) ရီလို႔ မရပါ။ သူ႕ေ႐ွ႔႕မွာ ရီဖူးသူမ်ား လြမ္းေလာက္ေအာင္ အတီးခံရဘူးပါတယ္။ အဲဒီေန႔မွာေတာ့ စာတစ္ပုဒ္ သင္ပါတယ္။ ဖတ္ျပတယ္။ လိုက္ဆိုရတယ္။ အဓိပၸါယ္ ေျပာခဲ့သလား မမွတ္မိေတာ့ပါ( သူငယ္ခ်င္းမ်ားထဲက မွတ္မိသူမ်ား ႐ွိမလား မသိပါ)။ အတန္းေျပာင္း ေခါင္းေလာင္းေခါက္ ေနာက္ဆရာ တစ္ေယာက္လာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးလည္း သြားေရာ ၿပီးသြားတာပါပဲ။
ေနာက္ (၈)ႏွစ္ေလာက္ အၾကာမွာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး သင္ခဲ့တဲ့ စာတစ္ပုဒ္ကို ျပန္လည္ သင္ၾကားရပါတယ္။
ပထဗ်ာ ဧကရေဇၨန ၊
သဂၢႆ ဂမေနန ၀ါ ။
သဗၺေလာကာဓိပေစၥန ၊
ေသာတာပတၱိဖလံ ၀ရံ ။
ဒီစာပိုဒ္ပါ။ ငယ္စဥ္က ဒါဟာ ပါဠိဂါထာ(ကဗ်ာ), ဗုဒၶေဒသနာလို႕ မသိခဲ့ပါ။ သိတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးကို အလြန္ သတိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ ကြယ္လြန္ခဲ့တာ ႏွစ္ အေတာ္ ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ Erich Segalရဲ႕ The Classကို ျမသန္းတင့္က လြမ္းေမာခဲ့ရေသာ တကၠသိုလ္ ေႏြဦးညမ်ား လို႔ ဘာသာျပန္တယ္။ အခုက တကၠသိုလ္မဟုတ္ပါ။ အထက္တန္းေက်ာင္းေလး တစ္ခုမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာပဲ ေျပာေျပာ လြမ္းေတာ့ လြမ္းရပါတယ္။
ဒီကဗ်ာရဲ႕ အဓိပၸါယ္က အေတာ္ ျမင့္ပါတယ္( ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက သူ႔တပည့္မ်ားကို အေတာ္ အထင္ႀကီးပံု ရပါတယ္)။ ဆရာေတာ္ အ႐ွင္ ေသ႒ိလရဲ႕ ျမန္မာျပန္က ဒီလိုပါ….
“ေျမတျပင္လံုးကို အစိုးရေသာ စၾကာ၀ေတးမင္း အျဖစ္ထက္လည္းေကာင္း၊
နတ္ျပည္ ျဗဟၼျပည္သို႕ သြားရသည္ထက္ လည္းေကာင္း
ေသာတာပတၱိဖိုလ္ကို ရျခင္းသည္ ျမတ္၏။”
ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ ေဒသနာထဲမွာ “ဓမၼပဒ”လို႔ အမည္ရတဲ့ စာစုထဲက ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ အ႐ွင္ ေသ႒ိလကပဲ “လူအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔၏ စိတ္သေဘာ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို လိုက္၍ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္ မူခဲ့ေသာ တရားေတာ္ေပါင္းစံု ပါ႐ွိသျဖင့္ (Anthology of Verses) တရားေတာ္ ညႊန္႔ေပါင္းက်မ္း ျဖစ္ပါသည္” ဟု “ဓမၼပဒ”ကို အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ပါတယ္။ အဲဒီထဲက တစ္ဂါထာဟာ အခုထိ ရင္ထဲမွာ ႐ိုက္ခတ္ေနဆဲပါ။
ဆရာႀကီးအား ဤစာတိုေပစျဖင့္ ပူေဇာ္ပါသည္။
သဂၢႆ ဂမေနန ၀ါ ။
သဗၺေလာကာဓိပေစၥန ၊
ေသာတာပတၱိဖလံ ၀ရံ ။
ပါဠိစာေပဟာ ေလးနက္တဲ့ အဓိပၸါယ္ျပည့္၀တဲ့ ေလာကေကာင္းက်ိဳးေ႐ွ႕႐ႈတဲ့ စာေကာင္း ေပမြန္ တစ္ခုပါ။ ဖတ္ မွတ္ ေလာ့လာ႐ံုနဲ႔ သိသာပါတယ္။ မိမိ သူတပါးကို တစ္စိုးတစ္စိမွ် ထိပါးျခင္း မ႐ွိဘဲ မိမိရဲ႕ က်င့္ႀကံႀကိဳးကုတ္မႈအေပၚ မူတည္ၿပီး အက်ိဳးအျမတ္ေကာင္းမ်ား ရႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္ကန္း ယံုၾကည္မႈကို ဖယ္႐ွားၿပီး မိမိရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ စြမ္းအားနဲ႔ လြပ္လပ္ေသာ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားကို ကိုင္စြဲကာ ဘ၀ရဲ႕ ဒုကၡမ်ားကို မေ႐ွာင္တမ္း ရင္ဆိုင္ ႏိုင္ပါတယ္။ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ႔ အျမင္မ်ားနဲ႔ ေလာကရဲ႕ မညီညာမႈေတြ အေျပာင္းအလဲေတြ အ႐ႈပ္အေထြးေတြၾကားမွာ ျငိမ္းေအးစြာ ေနထိုင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တိတိက်က် ေျပာရရင္ ၁၉၈၆/၈၇ မွာ။ ၉တန္း ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ေပ်ာ္စရာအတိပါ။ ပူပင္စရာ မ႐ွိ။ ေက်ာင္းသြား ေက်ာင္းျပန္ စာမွန္မွန္က်က္ ဒါပဲ( ဟိုဟိုဒီဒီ အေလလိုက္ခ်င္တဲ့ စိတ္ တျဖည္းျဖည္း ရင့္လာတာေလးေတာ့ ႐ွိတာေပါ့)။ ေက်ာင္သားတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဘ၀ ျပန္ေတြးၾကည့္ရင္ လြမ္းေမာစရာထက္ မတည္ျငိမ္ေသးတဲ့ သေဘာေတြ ႐ွိေနတာကို ေတြ႕ရမွာပါ။ ဒီအထဲက တစ္ခုကို ေျပာခ်င္လို႔ပါ။ ေက်ာင္းတက္ေနတုန္းမွာ အတန္း အကူးအေျပာင္းမွာ ဆရာ မလာတဲ့ အခ်ိန္မ်ား ႐ွိတတ္ပါတယ္။ အလြန္ ေပ်ာ္ေပါ့။ အဲဒီလို အခ်ိန္ေလးမွာေပါ့….။
ဟိန္း….အသံႀကီးတစ္ခု ၾကားလိုက္ရပါတယ္။ သိလိုက္ပါၿပီ။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ သံစဥ္ တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္း၀န္းထဲမွာ ဒီလို အသံမ်ိဳး ၾကားလို႔ကေတာ့ ေနာက္က်တဲ့ ေျခေထာက္ သစၥာေဖာက္ေပါ့။ ေျပးစမ္း။ ဟုတ္တယ္။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးနဲ႔ ရင္ဆိုင္တိုးမိရင္ မလြယ္ပါ။ အနည္းဆံုး တစ္ခ်က္ေတာ့ အတီးခံရမွာ ေသခ်ာတယ္။ အေၾကာင္းမ႐ွိ အေၾကာင္း႐ွာၿပီး တီးပါတယ္( သားေရကြင္း လက္မွာ ပတ္ထားသည္ကို ေတြ႕၍ အ႐ိုက္ခံရဘူးပါသည္)တမတ္ေစ့ေအာက္ မေရာ့့ေသာ လံုးပတ္ ႐ွိတဲ့ ႀကိမ္လံုးကို လက္ထဲက မခ်ပါ( မတ္ေစ့ မျမင္ဘူး သူမ်ား ခြင့္လႊတ္ပါ)။ သူ႔ အတီးကလည္း စိန္ေဗဒါ ထက္ ျပင္းပါတယ္။
အခုလည္း တုတ္ႀကီးကိုင္ၿပီး စာသင္ခန္းထဲ ၀င္လာပါတယ္။ ေသခ်ာၿပီ။ အတန္းမွာ ဆရာ မ႐ွိတုန္း သူကိုယ္တိုင္ ၀င္ၿပီး သင္မယ္ေပါ့။ ဒါမ်ိဳး မၾကာခဏ လုပ္တတ္ပါတယ္။ သင္ေတာ့လဲ သင္ခန္းစာနဲ႕ ပတ္သက္တာ သင္ခဲပါတယ္။ သင္ခ်င္တာ သင္ၿပီး ဆိုခိုင္းေတာ့တာပဲ။ သူ ပါးစပ္ႀကီး ဟဟၿပီး ဆိုတဲ့အတိုင္း လိုက္ဆိုရပါတယ္။ သူ႔ ပံုက အလြန္ ရယ္ဖြယ္ ျဖစ္ပါတယ္။( အခု စာ႐ိုက္ေနရငး္ မ်က္လံုးထဲ ျပန္ ျမင္ေယာင္ ေနမိပါတယ္) ရီလို႔ မရပါ။ သူ႕ေ႐ွ႔႕မွာ ရီဖူးသူမ်ား လြမ္းေလာက္ေအာင္ အတီးခံရဘူးပါတယ္။ အဲဒီေန႔မွာေတာ့ စာတစ္ပုဒ္ သင္ပါတယ္။ ဖတ္ျပတယ္။ လိုက္ဆိုရတယ္။ အဓိပၸါယ္ ေျပာခဲ့သလား မမွတ္မိေတာ့ပါ( သူငယ္ခ်င္းမ်ားထဲက မွတ္မိသူမ်ား ႐ွိမလား မသိပါ)။ အတန္းေျပာင္း ေခါင္းေလာင္းေခါက္ ေနာက္ဆရာ တစ္ေယာက္လာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးလည္း သြားေရာ ၿပီးသြားတာပါပဲ။
ေနာက္ (၈)ႏွစ္ေလာက္ အၾကာမွာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး သင္ခဲ့တဲ့ စာတစ္ပုဒ္ကို ျပန္လည္ သင္ၾကားရပါတယ္။
ပထဗ်ာ ဧကရေဇၨန ၊
သဂၢႆ ဂမေနန ၀ါ ။
သဗၺေလာကာဓိပေစၥန ၊
ေသာတာပတၱိဖလံ ၀ရံ ။
ဒီစာပိုဒ္ပါ။ ငယ္စဥ္က ဒါဟာ ပါဠိဂါထာ(ကဗ်ာ), ဗုဒၶေဒသနာလို႕ မသိခဲ့ပါ။ သိတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးကို အလြန္ သတိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ ကြယ္လြန္ခဲ့တာ ႏွစ္ အေတာ္ ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ Erich Segalရဲ႕ The Classကို ျမသန္းတင့္က လြမ္းေမာခဲ့ရေသာ တကၠသိုလ္ ေႏြဦးညမ်ား လို႔ ဘာသာျပန္တယ္။ အခုက တကၠသိုလ္မဟုတ္ပါ။ အထက္တန္းေက်ာင္းေလး တစ္ခုမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာပဲ ေျပာေျပာ လြမ္းေတာ့ လြမ္းရပါတယ္။
ဒီကဗ်ာရဲ႕ အဓိပၸါယ္က အေတာ္ ျမင့္ပါတယ္( ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက သူ႔တပည့္မ်ားကို အေတာ္ အထင္ႀကီးပံု ရပါတယ္)။ ဆရာေတာ္ အ႐ွင္ ေသ႒ိလရဲ႕ ျမန္မာျပန္က ဒီလိုပါ….
“ေျမတျပင္လံုးကို အစိုးရေသာ စၾကာ၀ေတးမင္း အျဖစ္ထက္လည္းေကာင္း၊
နတ္ျပည္ ျဗဟၼျပည္သို႕ သြားရသည္ထက္ လည္းေကာင္း
ေသာတာပတၱိဖိုလ္ကို ရျခင္းသည္ ျမတ္၏။”
ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ ေဒသနာထဲမွာ “ဓမၼပဒ”လို႔ အမည္ရတဲ့ စာစုထဲက ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ အ႐ွင္ ေသ႒ိလကပဲ “လူအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔၏ စိတ္သေဘာ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို လိုက္၍ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္ မူခဲ့ေသာ တရားေတာ္ေပါင္းစံု ပါ႐ွိသျဖင့္ (Anthology of Verses) တရားေတာ္ ညႊန္႔ေပါင္းက်မ္း ျဖစ္ပါသည္” ဟု “ဓမၼပဒ”ကို အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ပါတယ္။ အဲဒီထဲက တစ္ဂါထာဟာ အခုထိ ရင္ထဲမွာ ႐ိုက္ခတ္ေနဆဲပါ။
ဆရာႀကီးအား ဤစာတိုေပစျဖင့္ ပူေဇာ္ပါသည္။
Labels: MY NOTE
Posted by Natthi at 8:03 PM
2 Comments:
wow,, that's a good poem,, with a deep deep meaning,, dunna wat itiz
Yea,that's a good memo, i feel. Just because we have the past that never ever comes back.
"dunna wat itiz"
Sorry, Christtina, I can't catch its meaning.
Post a Comment
Subscribe to Post Comments [Atom]